Fıstıkta bilimsel rehberlik artık kaçınılmaz

Kıraç ve yarı kıraç arazilerde yetişebilmesi ve uzun ömürlü yapısı nedeniyle fıstık, doğru uygulamalarla bölge çiftçisi için önemli bir gelir kaynağı olacaktır. Bugün binlerce dönüm arazi fıstıkla buluşturulmuş, her geçen yıl yeni dikim alanları devreye girmiştir. Ancak fıstık tarımı, sabır isteyen olduğu kadar teknik bilgiye de dayalı bir üretim alanıdır. Yanlış budama, hatalı aşılama, toprak yapısıyla uyumsuz fidan seçimi ve kontrolsüz gübreleme gibi uygulamalar, sonuçları yıllar sonra ortaya çıkabilecek ciddi verim ve kalite kayıplarına yol açabilmektedir. Yapılan küçük bir hata, çoğu zaman çiftçinin 10–15 yıllık emeğini telafisi mümkün olmayan kayıplarla karşı karşıya bırakabilmektedir.

Özellikle kaliteli ve verimli çeşitlerin temini, göz aşısının doğru materyal ve teknikle uygulanması ve bahçelerde yeterli tozlayıcı bulundurulması, fıstık tarımının en kritik aşamalarındandır. Bu alanlarda yaşanan bilgi ve uygulama eksikliği, üretimin büyük ölçüde deneme-yanılma ile sürdürülmesine yol açmaktadır. Ayrıca bölgede lisanslı depoculuğun bir an önce faaliyete geçirilmesi; hasat edilen ürünün sağlıklı koşullarda muhafaza edilmesi ve aflatoksin riskinden korunması açısından büyük önem taşımaktadır.

Gaziantep’te faaliyet gösteren fıstık araştırma merkezi, uzun yıllardır fıstık tarımı konusunda bilimsel çalışmalar yürütmektedir. Ancak Batman ve çevresindeki üretim alanlarının bu merkeze olan coğrafi uzaklığı, sahada yapılması gereken uygulamalı çalışmaların sınırlı kalmasına yol açmaktadır. Buna ek olarak, söz konusu merkezin geniş bir üretim havzasına hizmet vermesi, bölge çiftçilerine yerinde ve sürekli teknik destek sunulmasını zorlaştırmaktadır.

Bu nedenle Batman merkezli kurulacak bir Fıstık Araştırma Enstitüsü, Gaziantep’teki mevcut araştırma merkezini tamamlayıcı nitelikte olacak; bölgenin kendine özgü toprak ve iklim koşullarına uygun bilimsel çalışmalar yürütecektir.

Enstitü; doğru fidan ve çeşit seçimi, bilimsel budama ve aşılama teknikleri, toprak analizine dayalı gübreleme uygulamaları ile zararlı ve hastalıklarla bilinçli mücadele konularında çiftçiye doğrudan sahada rehberlik edecektir.

Valilik tarafından yürütülen önemli çalışmalar dikkate alındığında, fıstık tarımının bilimsel esaslara dayalı olarak geliştirilmesini sağlayacak kurumsal bir yapının Batman’da kurulmasının artık kaçınılmaz bir gereklilik olduğu görülmektedir. Fıstık tarımı uzun vadeli bir yatırımdır ve geri dönüşü olmayan hatalara açıktır. Çiftçinin yıllarını toprağa gömmemesi, emeğinin karşılığını alabilmesi ve bölgesel üretimin sağlıklı şekilde gelişebilmesi için Batman’da bir Fıstık Araştırma Enstitüsünün ihdas edilmesi artık ertelenemez bir ihtiyaçtır.