OKUMANIN SESSİZ DÖNÜŞÜMÜ

Honoré de Balzac, “İnsan ne kadar çok okursa o kadar çok şey görür,” derken boşuna söylememişti. Çünkü kitap, bize yalnızca bilgi vermez; bakış açımızı genişletir, hakikati kavramamızı sağlar. Okuyan insan ile okumayan arasındaki fark, çoğu zaman konuşmanın ilk cümlesinde, düşüncenin ilk kıvılcımında belli olur.

Okumak, insanı büyütür.

Konuşmasına derinlik, düşüncesine zarafet, davranışına olgunluk katar. Dostoyevski’nin söylediği gibi, “İnsanın ruhu kitaplarla şekillenir.” Okumayan insan da elbette bir şeyler öğrenir; fakat okuyan insanın zihni başka türlü işler. Bir kelime, bir fikir, bir anekdot; hepsi zihnin gizli defterine not düşer ve zamanı geldiğinde ortaya çıkar.

Okumak bir bakıma dimağın antrenmanıdır. Spor yapan bir vücut nasıl güçleniyorsa, her sayfada beynin kasları da gelişir. Kelimeler arasında gezerken, insan farkında bile olmadan düşünmeyi, kıyaslamayı, sorgulamayı öğrenir. Okudukça konuşma berraklaşır, ifade keskinleşir, hafıza genişler.

En önemlisi ise öğrenmenin verdiği o tarifsiz lezzettir.

Her kitap, bir kapı açar. O kapıdan içeri girdiğinizde bazen tarihin soğuk taşlı sokaklarında gezersiniz, bazen bir filozofun çalışma masasında düşünürsünüz, bazen bir çocuğun gözünden dünyaya bakarsınız. Bir insanın kendi hayatında yaşayamayacağı binlerce tecrübeyi kitaplar bir ömre sığdırır.

Tolstoy’un şu cümlesi, okuma eyleminin özünü anlatır: “İyi kitaplar okumayan bir insan, okuma yazması olmayan bir insandan yalnızca biraz daha iyi durumdadır.”

Gerçekten de okumayan biri, yaşamı hep aynı pencereden seyretmeye mahkûmdur. Oysa okuyan insan, her kitapla yeni bir pencere açar. Dünyayı başka renklerde, başka açılarda, başka ihtimallerde görür.

Günümüzde pek çok insan bilgiye sahip olduğunu sanıyor; çünkü ekranlar, sosyal medya ve hızlı tüketilen içerikler onlara bir bilgelik yanılsaması sunuyor. Oysa bilgi, ancak üzerinde düşünülmüşse bilgidir. Ve düşünme, çoğu zaman bir kitabın içinde filiz verir.

Okuyan insan, kendi sakin köşesinde dünyayı yeniden kurar.

Sessizdir, gösterişsizdir, acele etmez… Ama konuştuğu zaman cümleleri yerini bulur. Çünkü okuma, insana hem kelime hem de hikmet kazandırır.

Bugün herhangi bir kitabı açın. Bir sayfa, yalnızca bir sayfa bile yeter. Çünkü bazen bir kitap hayatı değiştirmez; ama bir cümle değiştirebilir.

Okuyun.

Zihniniz için, ruhunuz için, ufkunuz için…

Çünkü kitaplar, insanın kendi karanlığında yürüyebileceği en aydınlık yollardır.