İSMİ İLE MEŞHUR İLLERİMİZ – 7 (Aydın)

Aydın ilimiz eski bir tarihe sahip olmasıyla birlikte, Türkiye’nin batısında yer alan illerimizden birisidir. Burası da Türkiye’deki pek çok ilimiz gibi tarihi geçmişiyle  gümümüze büyük izler bırakmıştır. Pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.  Aydın ile ilgili ilk tarihi kayıtlar Hitit’lere uzanmaktadır. Hitit kaynaklarında Seha ırmağından yani bugünkü adı ile Büyük Menderes nehrinden bahsetmektedir.

Aydın ilinde Hititlerden başka diğer medeniyetler de yaşamlarını sürdürmüştür. Bunlar arasında Spartalılar ve Pers medeniyetleri de bulunmaktadır. Daha sonra Büyük İskender hakimiyeti altına giren ve ardından Roma İmparatorluğuna da ev sahipliği yapan Aydın tarih boyunca birçok isimle anılmıştır. Aydın ilinde hüküm süren medeniyetlerin yaşam tarzları ve sosyal yapıları Aydın ilinin yapısını oluşturmaktadır.  Geçmişten günümüze kadar anlatılanlar ve rivayetler  bu ilin isminin nereden geldiği hakkında bize bir takım bilgiler vermektedir.

Bunlardan bir tanesi; Türkler 11. yüzyılda Aydın ilini hakimiyeti altına alır. 1280 tarihinde önce Menteşe Beyliği sonrasında ise Aydınoğlu Beyliği ele geçirir. Böylece bu tarihten sonra bu bölgeye Aydın Güzelhisar denir. Daha sonra ise yani günümüzde kullanılan ilimizin ismi Aydın olarak kalmıştır.

Aydın ilinin ismi tarihe bakıldığında, ilk çağlardan beri birkaç kez adı değişmiştir. İlimizin isimlerinden biri  ”Antheia” dır. M.Ö. XIII. yüzyılda batı Anadolu kıyılarına gelen Trak’larca ele geçirilir, yeniden yapılır ve ”Tralles” adını alır. M.Ö. 26’da meydana gelen şiddetli depremde yerle bir olur ve Bizans İmparatoru Andronikas kenti yeniden kurdurur. Bundan dolayı kente ”Andropolis” (Andronik Kenti) dendi.

Selçuklular Anadolu’ya geldikten sonra uç beylerinden Menteş Bey çevreyi ele geçirir ve kente ‘Güzelhisar’ adını verir. Beylikler döneminde yöreye Aydın-oğulları egemen olur. Yöre Aydın Eli, kent de ‘Aydın Güzelhisarı’ diye anılmaya başlanır.

1. ve XVI. yüzyıllardaki Osmanlı sayım defterlerinde ‘Nefs-i Güzelhisar der Liva-i Aydın’ ve ‘Aydın Eli’ diye geçer. XIX. yüzyılda Aydın eyaletinin merkezi Güzelhisar’dı. Sonra kent ‘Aydın’ adını aldı.

Bir başka yazı dizisinde buluşmak üzere hoşça kalın.