Batman Bilim Merkezi neden gerekli?

Bir yanda petrolün şekillendirdiği bir şehir hafızası, diğer yanda genç nüfusun taşıdığı ama yön bulmakta zorlanan büyük bir potansiyel… İşte tam bu noktada sorulması gereken soru şu: Batman, geleceğini neyle kuracak?

Cevaplardan biri net: Bilimle.

Bir bilim merkezi, sanıldığı gibi yalnızca birkaç deney düzeneği, birkaç pano ve gezilip çıkılan bir bina değildir. Doğru kurgulanırsa, bir şehrin düşünme biçimini dönüştüren, merak duygusunu yeniden uyandıran ve “neden?” sorusunu meşru kılan bir zihniyet merkezidir.

Batman’ın en büyük ihtiyacı: Merak

Bugün Batman’daki çocukların ve gençlerin büyük bir kısmı, “bilgi”ye ulaşıyor ama “anlam”a ulaşamıyor. Ezberliyorlar ama keşfetmiyorlar. İzliyorlar ama üretmiyorlar. Oysa bilim, tam da bu zinciri kıran bir alandır. Çünkü bilim, doğru cevaptan çok doğru soruyla ilgilenir.

Bir bilim merkezi, çocuğa şunu öğretir:  “Bilmediğini sormak ayıp değil, aksine ilerlemenin şartıdır.” Bu, sadece akademik bir kazanım değil; özgüven, eleştirel düşünme ve hayata tutunma becerisidir.

Batman’a özgü bir bilim anlayışı mümkün

Batman Bilim Merkezi, başka şehirlerin kopyası olmak zorunda değil. Aksine, Batman’ın ruhunu taşımalı. Petrol ve enerji bilimiyle, şehrin geçmişini ve bugünü bilimsel bir zeminde anlatabilir. Hasankeyf ve Mezopotamya üzerinden tarih, coğrafya ve arkeolojiyi bir araya getirebilir. Tarım, su ve iklim başlıklarıyla, bölgenin en hayati meselelerine bilimsel farkındalık kazandırabilir. Böylece bilim, soyut bir kavram olmaktan çıkar; hayatın ta kendisi olur.

Sokaktan laboratuvara bir yol

Bugün birçok genç, boşlukta. Ne tamamen umutsuz, ne de gerçekten umutlu. İşte bu aralık, en tehlikeli alan. Bilim merkezleri, bu boşluğu doldurabilecek nadir mekânlardandır. Atölyeler, kodlama alanları, robotik çalışmalar, deney günleri… Bunlar sadece teknik beceri kazandırmaz; gence şunu hissettirir: “Ben de yapabilirim.” Bu duygu, bir şehrin geleceği için altından daha değerlidir.

İnançla bilim arasında köprü

Külliye bünyesinde bir bilim merkezinin varlığı, sanıldığı gibi bir çelişki değildir. Tam tersine, güçlü bir tamamlayıcılıktır. Çünkü bilim, var olan düzeni anlamaya çalışır. İnanç ise o düzenin anlamını sorgular. Birlikte olduklarında, insanı daha derin bir kavrayışa taşırlar. Evrenin yasalarını görmek, insan bedeninin mucizesini anlamak, doğadaki dengeyi fark etmek… Bunlar, inancı zayıflatmaz; bilakis derinleştirir.

Asıl tehlike: Vitrin projeler

Elbette bir uyarıyı da yapmak gerekir. Eğer bilim merkezi sadece açılış günü hatırlanacak, birkaç okul gezisiyle sınırlı kalacak bir “vitrin proje” olursa, birkaç yıl içinde işlevini yitirir. Tozlanan deney setleri, kilitli kapılar ve unutulmuş tabelalarla dolu örnekler ülkemizde maalesef çoktur.

Bu yüzden mesele bina yapmak değil; vizyon inşa etmektir.

Son söz

Batman Bilim Merkezi, doğru planlanırsa: Gençlerin ufkunu açar, şehrin özgüvenini artırır, bilimi hayattan koparmadan anlatır, geleceği bugünden düşünmeye başlatır.

Batman’ın artık sadece “ne yaşadığını” değil, “ne olabileceğini” konuşmaya ihtiyacı var. Bilim merkezleri, bu konuşmanın en güçlü başlangıç noktalarından biridir. Çünkü geleceği bekleyen şehirler değil, geleceği hazırlayan şehirler kazanır.