Artık direksiyonda ısrar eziyet olmalı

Bu, aynı zamanda bir zihniyet değişimi fırsatıdır. Eğer bu proje, “herkesi memnun edelim” anlayışıyla yapılırsa, şehir bir hattı daha olan ama trafiği zerre rahatlamayan kentler listesine eklenir. Ama doğru yapılırsa, Batman’da yıllardır süren bir alışkanlık kökten değişir: Her yere özel araçla gitme ısrarı.

Şunu açıkça söyleyelim: Bugün Batman’da özel araç kullanmak bir ihtiyaçtan çok refleks. 500 metreye arabayla gidiliyor, çocuğu okula bırakmak için motor çalıştırılıyor, tek kişi koskoca caddeleri kilitliyor. Çünkü bugüne kadar özel araç kullanmak kolaydı, cezasızdı, hatta teşvik ediliyordu.

İşte tramvay burada devreye girmeli. Ama “alternatif” olsun diye değil; üstün olsun diye.

Tramvay öyle bir planlanmalı ki…

Şehrin ana arterlerinde tramvay özel araçtan hızlı olsun.

Kendi hattı olsun, trafik ışıklarında beklemesin.

İş giriş–çıkış saatlerinde dakikası dakikasına işlesin.

Duraklar; kamu kurumları, hastaneler, okullar, çarşı ve sanayiyle doğrudan temas etsin.

Ve evet, bu madalyonun diğer yüzü de var: Özel araçla gitmek zorlaşmalı

Bu cümle bazılarını rahatsız edebilir ama gerçek şu: Özel aracı cazip kılarak toplu taşıma güçlendirilmez.

Tramvay hattı boyunca araç şeritleri daraltılmalı, park alanları azaltılmalı, rastgele park kesinlikle affedilmemeli, şehir merkezinde “arabam var, girerim” rahatlığı bitmeli.

İnsanlar şunu hissetmeli: “Arabayla gidebilirim ama gerçekten değmez.”

Direksiyonda geçirilen her fazladan dakika, sürücüyü şu soruya yaklaştırmalı: “Neden tramvaya binmedim?”

Bu bir ceza değil, bir şehir politikasıdır, Avrupa şehirlerinin tamamı bunu yaptı. Önce “kibarca rica” ettiler, olmadı. Sonra kamusal alanı kamunun lehine düzenlediler.

Batman’ın artık şuna karar vermesi gerekiyor: Bu şehir otomobiller için mi var, insanlar için mi?

Tramvay; Esnafı öldürmez, şehri yavaşlatmaz, konforu azaltmaz aksine, şehri nefes alır hale getirir.

Son söz

BATRAY, Batman’ın kader projelerinden biri olabilir. Ama sadece ray döşeyerek değil. Eğer tramvay; özel aracı “bir seçenek” olmaktan çıkarıp mantıksız, yorucu ve zaman kaybettiren bir hale getirirse… İşte o zaman Batman gerçekten modern bir şehir yoluna girmiş olur.

Aksi halde, raylar döşenir, fotoğraflar çekilir, ama direksiyon yine kazanır.

Ve bu şehir, bir fırsatı daha kaçırmış olur.